روز جهانی کوهستان فرصتی است برای ایجاد آگاهی در مورد اهمیت کوهستان در چرخه زندگی، روشن ساختن فرصت‌ها و محدودیت‌ها در موضوع توسعه در کوهستان و فراهم ساختن همکاری‌هایی که می‌تواند سبب تغییرات مثبت در محیط زیست پیرامونمان شود.
واقعیت موضوع این است که تمام کوشش‌ها در سطح زندگی بشر و فعالیت‌های روزانه همه ماها برای بالا بردن سطح تغذیه، بهبود معیشت و فرار از فقر و گرسنگی است که این مهم توسط سازمانی بنام سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO)، فائو آژانس تخصصی سازمان ملل متحد است که در رأس این فعالیت‌هایی که توسط هر کدام از افراد صورت می‌گیرد قرار داشته که برای ارتقاء بهبود و افزایش کارایی خود در توسعه باید از کوهستان بصورت هماهنگی فعالیت کند.
بطوریکه تمرکز بر کوهستان بخش جدایی ناپذیر مسئولیت فائو در تمام دنیا است و اما بحث ملموس‌تر در منطقه ما که به عینه هم دیده می‌شود آن است که زمین و کوهستان و طبیعت حد تحمل دارد به‌عنوان مثال کشاورزان در یک دوره کوتاه مدت می‌تواند بیش از حد خاک و آب استفاده کنند که در بعضی از نقاط این دوره‌ی کوتاه مدت به آخر رسیده است که خود کشاورزان نیز دریافته‌اند که باید از افراط کاری گذشته دست بردارند.
ادامه دار بودن حوادثی که منجر به تخریب محیط زیست می‌شوند برای طرفداران محیط زیست کاملاً واضح و روشن است و این قصه سر دراز دارد چرا که بودن کوهستان شامل یخ و برف در قله‌ها و لزوم توجه به گرمایش زمین و حفظ برف‌های کوهستان و منابع طبیعی محیط کوهستان که امروزه مدام از داخل کوهها استخراج می‌گردد و روز به روز بر استفاده بی رویه از آنها بیشتر می‌گردد و همچنین محصولات و سرسبزی‌هایی است که در دامنه کوهها رشد می‌کند و تقاضای جمعیت رشد یافته برای مصارف کشاورزی و چوب و سنگ وخاک و دیگر مایحتاج از میزان محصول پایدار جنگل‌ها و کوهستانها پیشی می‌گیرد واین امر به نابودی جنگل‌ها و کوهها می‌انجامد که این خود به مرور زمان موجب می‌شود زمین‌های کشاورزی از مواد مغذی تهی شوند.
از طرفی دیگر جمعیت دام‌ها نیز کمابیش هماهنگ با جمعیت انسانها افزایش می‌یابد و در نهایت تعداد آنها از مرز ظرفیت تحمل چرای مراتع فراتر می‌رود که مجموع اینها موجب افزایش فرار آب باران و سیلاب‌های شدید، فرسایش خاک و بروز ریزگردها در شهرها می‌شود. بنابراین مناطق کوهستانی به دلیل موقعیت طبیعی و جغرافیایی خود می‌تواند مورد استفاده علاقه‌مندان قرار گیرد و این شدنی نیست مگر اینکه اکوسیستم‌های شکننده کوهستانی در برابر آسیب‌های ناشی از جنگل تراشی، کوه تراشی، سنگ شکنی، فرسایش خاک و نابودی تنوع زیستی حفاظت شود.
هزینه تراشیدن سنگها و قطع یک جنگل باید ارزش اقتصادی کامل تمام کوهستان و درختان، از دست رفتن هوای پاک، آب پاک، زیستگاه‌های حیات وحش و دیگر ارزشهای نامعلوم از اکوسیستم جنگل و طبیعت را درنظرگرفت.
پس می‌توان نتیجه گرفت که هدف سازمان ملل از نام گذاری کوهستان به نوعی هشدار دادن به جامعه جهانی است تا به جبران غفلت‌های گذشته به موضوع تعیین شده توجهی خاص نمایند. زیرا این کوهستانها دارای تنوع گوناگونی از پدیده‌های زمین شناختی، گیاهان و جانوران و همچنین میراث‌های فرهنگی و بشری هستند امروزه مناطق کوهستانها به منابع پر تقاضایی تبدیل شده است ولی به دلیل شکنندگی اکوسیستم‌های آن باید از تخریب و انهدام پوشش گیاهی و کشتار حیوانات و توسعه بی رویه ساخت و سازها را در طبیعت کنترل نمود. و با لحاظ نمودن ظرفیتها در مناطق کوهستانی به یک توسعه پایدار دست یافت یکی از این ظرفیتها زنان جامعه هستند.
زنان به عنوان انتقال دهنده فرهنگ اجتماعی به کودکان و نسل‌های آینده یک کشور مهمترین مسئولیت اجتماعی حفظ محیط زیست را به عهده دارند. زنان بزرگترین جمعیتی هستند که زندگی‌شان به محیط زیست شان وابسته است به عبارت دیگر آنها با محیط زیست شان رابطه مستقیم دارند و هر تغییری که در آن بوجود آید مستقیماً زیست آنها را در بر می‌گیرد و برآن تأثیر می‌گذارد. امروزه با افزایش مشکلات در بخش محیط زیست، حضور زنان در اجتماع بیش از پیش احساس می‌شده است.
با توجه به اینکه توسعه پایدار بر سه پایه توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست استوار است نیاز به حضور زنان جهت انسجام و پویایی اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی برای توسعه پایدار پر رنگ‌تر شده است. طبیعت سرشتی زنانه دارد و زن نسبت به مرد به طبیعت نزدیکتر است بطوریکه اساساً زنان بیشتر ازمردان از لطمه دیدن و آلودگی محیط زیست صدمه می‌بینند و در نتیجه مسئله‌ی محیط زیست مثلاً افزایش گازهای سمی باعث تشدید آثار گازهای گلخانه‌ای و تغییرات آب وهوایی و آلودگی‌هایی می‌شود که بر زندگی بسیاری از زنان بویژه زنان کشاورز و روستایی تأثیر مستقیم داشته و نیز آثار سوء بر سلامت افراد و به ویژه زنان دارد که نمونه‌های آن افزایش میزان بیماری‌ها و سرطان‌های خاص زنان است.
غالب تشکل‌ها و انجمن‌های غیر دولتی فعال در سطح کشور درحوزه ی محیط زیست فعال بوده را زنان تشکیل می‌دهند.
یا به نوعی زنان با بحث محیط زیست در خانه و اجتماع آشنا هستند. زنان در پایداری محیط زیست نقش عمده‌ای بازی می‌کنند. زنان ساکن در شهرها و روستاها اقدامات عملی بیشتری در جهت حفظ محیط زیست و در ارتباط با آن انجام می‌دهند و در روند تصمیم سازی محیط زیستی می‌توان از آنها بهره برد و طرح‌هایی در حوزه‌ی محیط زیست با مشارکت آنان انجام داد.
بنابراین باید به زنان در زمینه حفظ محیط زیست ایجاد انگیزه کافی و توانمند ساختن آنها برای حل مسائل محیط زیستی که سلامت آنان، خانواده و جامعه را هدف قرار داده آموزش‌هایی داد و برای توانمند سازی زنان درحفظ محیط زیست برنامه‌هایی داشت، زیرا توانمندکردن زنان درجهت جلب مشارکت آنان به معنی توانمند کردن جامعه است. توسعه کمی و کیفی آموزش زنان باعث ارتقای دسترسی به آموزش و از بین بردن تفاوت‌های جنسیتی و ارتقای ترویج فرهنگ محیط زیستی می‌شود.
با توانمند کردن بیشتر زنان در حوزه محیط زیست، با آنان احساس ارزشمند بودن، حق تصمیم گیری استفاده از فرصت‌ها و منابع و قدرت اجتماعی جهت تأثیر گذاری بیشتر در نقش‌هایشان داده می‌شود. با توانمند ساختن زنان امکان رسیدن به توسعه پایدار در تمامی حوزه‌ها از جمله محیط زیست میسر خواهد شد.
دریافت کننده: فرزانه شریفی** انتشاردهنده: سید ولی موسوی
8143/6110
انتهای پیام /*